Δείτε στο video που ακολουθεί τις 2 εισηγήσεις που δόθηκαν στα πλαίσια της NOSTOS EXPO τον Νοέμβριο 2017 σε ημερίδα για τις Ιαματικές πηγές.
-“Ελληνικός Τουρισμός Υγείας – Υφιστάμενη κατάσταση και προοπτικές”
Δανάς Μάρκος
Γενικός Γραμματέας Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας
Μέλος της Επιτροπής Προστασίας Ιαματικών Φυσικών Πόρων του Υπ.Τουρισμού
Μέλος του Executive Council του European Historic Thermal Towns Association
-“Πολιτιστικές διαδρομές του Θερμαλισμού στο πλαίσιο του προγράμματος Cultour+ Εμπειρίες, αξιολόγηση και ανάδειξη Ιαματικών προορισμών σε Ευρωπαϊκές χώρες”
Δρ. Αφροδίτη Καμάρα, Time Heritage
Διαβάστε παρακάτω την παρέμβαση του Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας στο Περιφερειακό συνέδριο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της Κ.Μακεδονίας
Αγαπητοί σύνεδροι
Υπάρχουν πολλές και ιδιαίτερες δραστηριότητες που ασκούνται στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ένα προικισμένο τόπο από κάθε άποψη, οι οποίες θα μπορούσαν να παίξουν κάποιον ρόλο, μεγάλο ή μικρό, στην προσπάθεια της παραγωγικής ανασυγκρότησης.
Υπάρχουν κλάδοι που παρήγαγαν πλούτο παλαιότερα και σήμερα έχουν μείνει στην αδράνεια και την απαξίωση και πρέπει να βρεθεί τρόπος να επανέλθουν, και σίγουρα υπάρχουν δυναμικοί κλάδοι που συνεχίζουν να παράγουν και να προσφέρουν στην οικονομία.
Οι Ιαματικές πηγές πάντα έπαιζαν ένα σπουδαίο ρόλο στις τοπικές οικονομίες της ΠΚΜ. Ακόμη και σήμερα είναι ζωντανές οι αναμνήσεις της κοσμοσυρροής που συνέβαινε στα λουτρά κάθε χρόνο και του εισοδήματος που εισέρεε στην κάθε περιοχή που είχε την τύχη να φιλοξενεί Ιαματικές πηγές.
Την περίοδο της απαξίωσης και της παρακμής που ακολούθησε καλούμαστε να αναστείλουμε και να οδηγήσουμε τις Ιαματικές πηγές αλλά και τις τοπικές οικονομίες στην ανάπτυξη. Εμείς σαν Σύνδεσμος Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας, με έδρα την Θεσσαλονίκη, το όργανο της τοπικής αυτοδιοίκησης που από το 1983 ασχολείται με τα ιαματικά πιστέψαμε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να ανοίγει δρόμους, να δουλεύει τεχνοκρατικά και να ζητά μετρήσιμα αποτελέσματα.
Ο στόχος μας λοιπόν, εδώ και 3 χρόνια, είναι η δημιουργία κλάδου ιαματικού τουρισμού. Η δημιουργία πολλών, καλών, βιώσιμων επιχειρήσεων που θα μπορούν να παράγουν υψηλού επιπέδου θερμαλιστικές – τουριστικές υπηρεσίες, να τις προσφέρουν στους επισκέπτες τους, να είναι ενταγμένες στο τουριστικό προϊόν των διάφορων προορισμών ανά την Ελλάδα, να παράγουν πλούτο και να κερδίζουν. Η παραγωγή πλούτου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την βιωσιμότητα μιας επιχείρησης εκμετάλλευσης ιαματικών πηγών, και αυτό είναι από τα πράγματα που μας έλειψαν τα προηγούμενα χρόνια.
Μας βοήθησε πάρα πολύ ότι βρήκαμε την διοίκηση του Υπ.Τουρισμού διατεθειμένη να δουλέψει, να λύσει προβλήματα και να πάει μπροστά την υπόθεση των Ιαματικών. Εμείς σαν ΝΠΔΔ μέσα από την συμμετοχή μας σε όλες τις επιτροπές και ομάδες εργασίας των διαφόρων Υπουργείων και κρατικών φορέων σταματήσαμε τις ανούσιες γκρίνιες του παρελθόντος κινηθήκαμε στην κατεύθυνση της εφαρμογής του νόμου και πάνω σε αυτό συνεργαστήκαμε πολύ καλά με το Υπ.Τουρισμού.
Έτσι λοιπόν
-Σήμερα έχουμε 49 αναγνωρίσεις φυσικών πόρων ως Ιαματικών. Έχουν δηλαδή οι πηγές μας ταυτότητα, χημισμό, τρόπο χρήσης, θεραπευτικές ενδείξεις και αντενδείξεις.
-Σήμερα μπορούν οι Μονάδες και τα Κέντρα μας να βγάλουν Ειδικό Σήμα Λειτουργίας. Μέχρι χθες δουλεύαμε με προσωρινές ετήσιες άδειες.
-Σήμερα δουλεύουμε, πάντα σε συνεργασία με το Υπ.Τουρισμού, πάνω στην διανομή των Ιαματικών Φυσικών Πόρων.
-Σήμερα υπάρχει το portal Τουρισμού Υγείας, που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με τον ΕΟΠΥΥ, στο πρότυπο των άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το μόνο που υπολείπεται είναι μια Υπ. Απόφαση από το Υπ.Υγείας που θα επιτρέψει στον ΕΟΠΥΥ να διαχειριστεί το portal.
-Σήμερα έχει ξεκαθαρίσει το ζήτημα της Ευρωπαϊκής οδηγίας 24/2011 για την διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη και μπορούμε να φέρουμε επισκέπτες από το εξωτερικό. Λεπτομέρειες μπορεί να βρει κάποιος στο site του Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας thermalsprings.gr.
Πάνω σε αυτό πρέπει να σημειώσω ότι εφόσον η Οδηγία καλύπτει όλους τους παρόχους συμπεριλαμβανομένων και των μη-συμβεβλημένων ή ιδιωτικών δεν χρειάζεται οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ιαματικών πηγών να επωμιστούν το τεράστιο κόστος μετατροπής των ιατρείων που διατηρούν μέσα στις Μονάδες Ιαματικής Θεραπείας και τα Κέντρα Ιαματικού Τουρισμού – Θερμαλισμού σε μονάδες Α’ θμιας φροντίδας υγείας.
Οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ιαματικών πηγών είναι εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής. Το Υπ.Τουρισμού τρέχει τα πράγματα και έτσι θέλουμε να συνεχίσουμε. Σίγουρα δεν είμαστε κλινικές και νοσοκομεία και δεν θέλουμε να γίνουμε κάτι τέτοιο. Η Α’ θμια φροντίδα υγείας δεν μας αφορά.
Για να γίνει απόλυτα κατανοητή η σημασία που έχουν όλα όσα προανέφερα θυμίζω την αποτυχημένη προσπάθεια του ΤΑΙΠΕΔ το 2013, όταν προσπάθησε να αξιοποιήσει τις 4 ιαματικές πηγές που έχει στην ιδιοκτησία του στην Φθιώτιδα. Τότε, τίποτε δεν ήταν έτοιμο άρα ο χώρος δεν μπορούσε να υποδεχθεί επενδύσεις. Σήμερα σχεδόν όλα προχωράνε άρα έχει λογική η αναζήτηση τρόπου αξιοποίησης, πράγμα το οποίο βλέπουμε τους τελευταίους μήνες από το ΤΑΙΠΕΔ.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στις επενδύσεις στις υποδομές των εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης Ιαματικών πηγών.
Τρεις είναι οι τρόποι για να επενδυθούν κεφάλαια στις ιαματικές πηγές.
-Ο ιδιώτης επενδυτής, αν επιλέξει κάποιος Δήμος να πάει σε διαγωνισμό
-Το ΣΔΙΤ. Με τις δυσκολίες και τα προβλήματα του, γιατί είναι άλλη κατάσταση και άλλες διαδικασίες για τα διόδια σε κάποιο δρόμο και κάπως αλλιώς τα πράγματα όταν μιλάμε για παραγωγική επένδυση σε Μονάδες Ιαματικής Θεραπείας και Κέντρα Ιαματικού Τουρισμού – Θερμαλισμού.
-Και το ΕΣΠΑ αν επιλέξει ένας Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης να δουλέψει μόνος του.
Εμείς ασχολούμενοι με όλα όσα προανέφερα, αλλά και δραστηριοποιούμενοι σε πράγματα που για την οικονομία του χρόνου δεν προλαβαίνω να αναφέρω, βοηθούμε τις επενδύσεις σε στις τρεις παραμέτρους.
Πιο συγκεκριμένα όμως για το ΕΣΠΑ οφείλω να πω πως μετά από πολύμηνη συνεργασία μεταξύ του Συνδέσμου, του Υπ.Τουρισμού και του Υπ.Οικονομικών συντάχθηκε ένα πλήρες ερωτηματολόγιο που στάλθηκε στους Δήμους για να αντληθούν οι απαραίτητες πληροφορίες και να μπορέσει να βγει πρόσκληση μέσα από το ΕΠΑΝΕΚ για την χρηματοδότηση των υποδομών των εγκαταστάσεων των επιχειρήσεων εκμετάλλευσης ιαματικών πηγών. Δεν είναι δυνατόν να δημιουργήσουμε ποιοτικό τουριστικό προϊόν χωρίς τις κατάλληλες υποδομές.
Πριν λίγο καιρό το ΕΠΑΝΕΚ μας διεμήνυσε πως θα διαθέσει 25 εκατ. Ευρώ. Το ποσό μπορεί να μην είναι μεγάλο αλλά για να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε κάτι παραπάνω πρέπει να ξέρουμε ότι έχουμε αρκετά μέλη μας έτοιμα να ενταχθούν και να διεκδικήσουν χρηματοδότηση. Αυτό προϋποθέτει master plan και οικονομοτεχνικές μελέτες έτσι ώστε ο βαθμός ωριμότητας να είναι υψηλός. Εδώ και πολύ καιρό προσπαθούμε να στρέψουμε το ενδιαφέρον των δήμων – μελών μας προς τα εκεί.
Βλέποντας το πώς έχει αναπτυχθεί ο ιαματικός τουρισμός σε άλλα κράτη (παρεμπιπτόντως ιαματικές πηγές υπάρχουν σε όλο τον κόσμο, δεν είμαστε οι μόνοι που έχουμε αυτό τον πλούτο) τίθεται το ερώτημα : Θέλουμε να αξιοποιήσουμε στο σύνολο τους και τις 750 φυσικές αναβλύσεις που παρουσιάζονται στον Ελλαδικό χώρο, τουριστικά?
Η Γαλλία με υπερπολλαπλάσιο πληθυσμό από τον δικό μας έχει 105 επιχειρήσεις. Εμείς σε λίγους μήνες θα έχουμε 124 αναγνωρισμένους φυσικούς πόρους πάνω στους οποίους θα μπορεί να δημιουργηθεί μια επιχείρηση. Μήπως αν συνεχίσουμε να μετατρέπουμε φυσικές αναβλύσεις σε Ιαματικές πηγές στρεβλώσουμε τον ανταγωνισμό?
Το αφήνω σαν ερώτημα και προχωρώ στην τεράστια ανάγκη που έχει το τουριστικό προϊόν της ΠΚΜ από τις υψηλού επιπέδου Μονάδες Ιαματικής Θεραπείας και Κέντρα Ιαματικού Τουρισμού-Θερμαλισμού που θα δημιουργηθούν τα επόμενα χρόνια.
Σήμερα στην ΠΚΜ έχουμε το 50% των εισιτηρίων που κόβονται πανελλαδικά. Σε επίπεδο επιχειρήσεων δραστηριοποιούνται 6 Δημοτικές επιχειρήσεις, 1 που ανήκει στην ΕΤΑΔ και 1 Ιδιωτική.
Σε επίπεδο φυσικών πόρων έχουν κατατεθεί στο Υπ.Τουρισμού 13 φάκελοι αναγνώρισης και από αυτούς έχουμε 7 ΦΕΚ αναγνώρισης.
Βλέπουμε λοιπόν ότι στην Κεντρική Μακεδονία ο Ιαματικός τουρισμός έχει πολύ ισχυρή παρουσία. Και δεδομένων όσων προανέφερα σε σχέση με την δουλειά που έγινε σε επίπεδο θεσμικού πλαισίου περιμένουμε ακόμη καλύτερες υπηρεσίες και προϊόντα τα επόμενα χρόνια.
Από την άλλη αν δούμε τις ιδιαιτερότητες του τουριστικού προϊόντος της ΠΚΜ, είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου είναι μονόδρομος για την ανάπτυξη. Το μοντέλο Ήλιος και Θάλασσα είναι πολύ καλό και προσοδοφόρο αλλά πεπερασμένο στην Βόρεια Ελλάδα.
Όλες οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού μπορούν να βοηθήσουν στην επιμήκυνση και βέβαια οι Ιαματικές πηγές.
Ακόμη το μοντέλο city break πάνω στο οποίο αναπτύσσεται η Θεσσαλονίκη μπορεί να βοηθηθεί από τις Ιαματικές πηγές οι οποίες βρίσκονται σε αποστάσεις 20 λεπτών έως 1 ώρα και 30 λεπτά από το κέντρο της.
Τέλος η έννοια του Τουρισμού Υγείας μπορεί να βρει το νόημα της στη Θεσσαλονίκη γιατί ο Ιατρικός τουρισμός που προχωράει καλά στην πόλη δεδομένων των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του μεγάλου αστικού κέντρου μπορεί συνδυαστεί πολύ εύκολα με τον Ιαματικό τουρισμό.
Άρα λοιπόν οι Ιαματικές πηγές μπορούν να ενταχθούν σε οποιοδήποτε τουριστικό πακέτο αρκεί να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε καλές υποδομές και καλά προϊόντα πράγμα για το οποίο δουλεύουμε με τρόπο που προανέφερα.
Κλείνοντας θέλω να εκφράσω την πεποίθηση μου ότι σε λίγα χρόνια θα διαχειριζόμαστε μια διαφορετική πραγματικότητα. Γνωρίζουμε πως στο σύνολο του ο Ελληνικός τουρισμός υγείας έχει τεράστιες προοπτικές αλλά πιστεύω ότι όπως σας έδωσα να καταλάβετε εμείς στην τοπική αυτοδιοίκηση δεν μένουμε στις εξαγγελίες και στα λόγια αλλά προχωράμε με στρατηγική και μετρήσιμους στόχους.